HUKUK FAKÜLTESİNİ BİTİRMEK DEĞİL HUKUKÇU OLMAK ZOR

ÖSYM sınav sonuçları açıklandı. Hukuk fakültesini tercih etmeyi düşünen öğrencilerin akıllarındaki en önemli sorularından bir tanesi de eğitim süreçleri boyunca ne kadar zorlanacakları. Hukuk çok alanlı bir yapıya sahip, bu durumda da öğrenciler fakültede çok çeşitli derslerle karşılaşmaktalar. Ders sayısını fazla olmasının yanı sıra her bir ders kendi içerisinde büyük bir yoğunluğu barındırmakta. Her hukuk alanı kendi içerisinde ayrı normlara sahip olsa dahi, belli sistematik ölçülerde hukuk dalları birbirleriyle ilişki içerisinde. Özellikle ilk yıl aldığınız derslerdeki temel bilgileriniz ve başarınız, sonraki dönemlerde alacağınız derslerinizi ve başarınızı çok etkilemekte. Bu nedenle başarılı olmak isteyen öğrencilerin ilk dersten itibaren sistematik şekilde çalışmaları gerekiyor.

Yıllarca test sınavlara hazırlanarak hukuk fakültesi kazanan öğrencilerin fakültede yapılan sınav sistemine adaptasyonları kolay olmayabilir. Hukuk fakültesi sınavları genellikle klasik olay çözümle ve Yargıtay, Danıştay, Anayasa Mahkemesi kararlarını değerlendirme şeklinde yapılmaktadır. Bu sebeple hukuk alanı sadece kitaplardan okunarak öğrenebilecek, ezberlenecek bir alan değil. Olayı anlamanız, olayı çözümlemeye yarayacak teknik bilgiye sahip olmanız ve sonrasında bu bilgilerinizi olaya uygun şekilde sade anlaşılır dille kâğıda aktarmanız gerekmekte. İyi teknik bilgiye sahip olmanız sınav başarınız için yeterli olmadığından dolayı çok fazla olay çözüm pratikleri yapmanız, bilginizi nasıl kullanacağınızı öğrenmeniz gerekmekte. Hukuk doktrini içerisinde farklı görüşler olması sebebiyle her sorunun tek bir doğru cevabı olmayabilir. Bununla birlikte hukuk kanunları değişkendir özellikle ülkemizde sık sık kanunlar değişmekte, kanunlar uygulamada yerleşemeden yeniden düzenlenmektedir; bu sebeple hukuk fakültesinde ‘’öğrenmeyi öğrenmeniz ‘’ ve hep dinamik kalmanız gerekir.

Cumhuriyetin ilk yıllarında hâkim eksiğini tamamlayabilmek için Adalet Bakanı Mahmut Esat Bozkurt’un yoğun çabalarıyla Adalet Bakanlığı bünyesinde Ankara Hukuk Mektebi olarak başlatılan hukuk eğitimi; yatılı meslek okulu niteliğinde olup öğretim kadrosunu adliye erkanı oluşturmuştur. Kurulan Hukuk Mektebi Bakanlar Kurulu kararıyla Ankara Hukuk Fakültesi’ne çevrilerek Cumhuriyet Döneminin ilk hukuk fakültesine dönüşmüştür. Geçen süreçte 2024 yılı itibarıyla Türkiye'de 92 devlet ve 45 vakıf üniversitesine ve 9'u KKTC'ye bağlı olmak üzere toplamda 145 hukuk fakültesi daha açılmıştır. Her yıl yaklaşık olarak 25.000 mezun veren hukuk fakültelerinden sizin de mezun olmanız çok da zor olmasa gerek. Fakat hukuk fakültesinden mezun olmak hukukçu olmak için yeterli şart değildir. Hukuk fakültesini tercih edecek olan öğrencilerin kolayca hukuk mezunu olmak yerine hukukun amacına uygun hareket edecek idealleri olan hukukçu olmayı istemeleri gerekir.

Hukuk fakültesi ve bölümü yüksek puan almak, aile baskısı veya sadece mesleki sosyal sınıf kazanabilmek adına tercih edilebilecek bir bölüm değildir. Hukuk, toplumun ve demokrasinin kaynağı ve dayanağıdır. Kapsamlı bir düzenleyici olarak hukuk, yaşamın en önemli güvencesidir. Devlet ve toplum yapılanmasının birleştirici, kaynaştırıcı, eşitlikçi, genel ve barışçı bir öğesi olan hukuk, görevli hukukçuların çalışmalarıyla adaleti gerçekleştirir. Hukuk öğrencilerine söylenen ilk sözlerden birisi ‘’Doktor kötü olursa hasta masada kalır, hukukçu kötü olursa toplum masada kalır’’ sözüdür. Duruşmalarda yemin edilirken ve karar açıklanırken saygı ve minnetin göstergesi olarak ayağa kalkılır çünkü karar toplum adına verilir. Bu nedenle mahkemelerin kararları da bu saygınlığa değecek nitelikte olmalıdır. Mahkemelerden bu saygınlığa değecek nitelikte kararlar çıkabilmesi, adaletli toplum düzenin kurulabilmesi adına da hukuk fakültesi öğrencilerinin çalışmaktan, zorlanmaktan, etik değerler oluşturmaktan imtina etmemeleri gerekir. Bu sebeple hukuk fakültesini tercih edecek kişilerin bu sorumluluğun altından kalkabilecekleri inancıyla tercih yapmaları gerekmektedir.

Anayasa’da “Hâkimler görevlerinde bağımsızdır; Anayasa'ya, kanuna ve hukuka uygun olarak vicdani kanaatlerine göre hüküm verirler” maddesi düzenlenmiştir. Yargılamayı sonlandıran ve hükme bağlayan hâkim olduğu için bu düzenleme hakimleri esas olarak yapılmış olsa da yargılama bir bütündür ve yargılamada görev alan hükme katkısı olan her bireyin aynı düsturla hareket etmesi gerekmektedir. Bu durumda hukukçu kanunu ve hukuku en iyi şekilde bilmeli ve hükme katkı verirken kendi sübjektif değerlerinden sıyrılarak uluslararası hukuk ve yargı etiğine uygun vicdani kanaatini ortaya koymalıdır.

Mecelle-i Ahkâm-ı Adliye hâkimin vasıflarını “Hâkim, hakîm, fehim, müstakim ve emin, mekin, metin olmalıdır.” şeklinde düzenlemiştir. Yani Mecelle hâkim olacak kişinin haklıyı ve haksızı ayırma yetisine sahip, akıllı, dürüst, güvenilir, itibarlı, zorluklara karşı dayanaklı vasıflara sahip olmasını aramıştır. Mecelle’deki bir diğer düzenlemede ‘’Hâkimin zihni; gam, keder, açlık veya uyku basması gibi sağlıklı düşünmeye engel olabilecek bir arıza ile belirsiz veya düzensiz hale gelirse hüküm vermeye girişmemelidir.’’ denilerek en basit düşünme engeli halinde dahi kararın etkilenebileceğinin ve hâkimin kararlarının ne kadar değerli olduğunun önemine vurgu yapılmıştır yani bir hukukçuda olması gereken en önemli niteliklerden birisi de sağlıklı ve güçlü zihne sahip olabilmektir. Bangalore Yargı Etiği İlkeleri; bağımsızlık, tarafsızlık, doğruluk ve tutarlılık, dürüstlük, eşitlik, ehliyet ve liyâkat şeklinde sıralanmıştır. Hukukçu olmak isteyen kişilerin bu ilkeleri düstur edinmesi gerekmektedir.

Düzenli ve adaletli toplumun en temel unsuru olan hukukçu bilincini sürekli taze ve diri tutmalıdır. Ulusal ve uluslararası hukuk normlarını ve ilkelerini benimsemek ve bu bilgileri doğru şekilde uygulayabilmek için hukukçu çok çalışmalı; dünyayı ve kendi toplumunu tanımalı, ihtiyaçlarını bilmeli, değişen hukuk normlarına ve toplumun değişimine ayak uydurmalıdır. Yılda on binlerce kişinin mezun olduğu hukuk fakültesinden mezun olabilecek eğitim o kadar zor olmamakla birlikte gerçek anlamda hukuk eğitimi zor ve çetrefilli bir eğitimdir. Bu nedenle hukuk fakültesini tercih edecek kişilerin gerçek anlamda hukukçu olabilmeleri için yaşamlarının son anına kadar etik değerlerini koruyarak çalışmaları gerekir.